🔥 Cuộc cách mạng AI trong sản xuất gia vị Việt Nam (2024–2025): Số liệu, xu hướng và tương lai

05/11/2025 09:22 AM

Ngành sản xuất gia vị Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với sự trợ giúp đến từ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO. Các doanh nghiệp gia vị đã và đang chuyển hướng sang tự động hóa, IoT và trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao năng suất, ổn định chất lượng và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về truy xuất nguồn gốc. Đây không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu sống còn để cạnh tranh và mở rộng thị trường xuất khẩu trong giai đoạn 2024–2025 với QUY MÔ THỊ TRƯỜNG TẠI KHU VỰC ĐÔNG NAM Á NGÀY CÀNG GIA TĂNG

Quy mô thị trường gia vị tại Đông Nam Á và Việt Nam (2024–2025)

Theo báo cáo thị trường khu vực, thị trường seasoning & spices khu vực châu Á – Thái Bình Dương có giá trị đáng kể, được ước tính ở mức hàng tỉ USD và duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định (trong các báo cáo tổng quan 2025, APAC được định giá hàng chục tỉ USD). Cụ thể, một báo cáo phân tích chỉ ra quy mô thị trường seasoning & spices APAC vào năm 2025 là vào tầm ~11.3 tỉ USD với CAGR dự báo giai đoạn tiếp theo (2025–2030) quanh 5–6%.

Với Việt Nam, xuất khẩu hạt tiêu và một số gia vị truyền thống vẫn giữ vị thế quan trọng: theo cập nhật ngành, trong những tháng đầu 2025 Việt Nam xuất khẩu khối lượng lớn hạt tiêu nhưng có biến động sản lượng do thời tiết; giá trị xuất khẩu tăng nhờ giá trung bình cao hơn (các báo cáo xuất khẩu 2025 ghi nhận giá bán/ton tăng mạnh so với 2024). Đây là dấu hiệu rằng giá trị chuỗi cung ứng đang tăng, mở không gian cho sản phẩm chế biến và gia vị chế biến sẵn có biên lợi nhuận cao hơn, đó là lý do các nhà cung ứng gia vị cần sử dụng đến IoT/AI để tăng trưởng số lượng đi kèm với các lời ít khi sản xuất.

Lợi ích AI và IoT trong sản xuất gia vị

Giảm lãng phí nguyên liệu: AI hỗ trợ tối ưu công thức, giúp nhiều nhà máy giảm 10–20% lượng nguyên liệu hoang phí, tương đương hàng tỷ đồng mỗi năm.
Rút ngắn thời gian kiểm soát chất lượng: công nghệ thị giác máy (machine vision) thay thế kiểm tra thủ công, giúp giảm 20–25% thời gian QC.
Đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu: IoT kết hợp blockchain hoặc ERP đảm bảo traceability 100%, yếu tố bắt buộc khi thâm nhập thị trường EU và Mỹ.
Tối ưu chi phí vận hành: dù chi phí đầu tư một dây chuyền tự động có thể khoảng 2,5 tỷ đồng, ROI được dự báo hoàn vốn sau 2–5 năm.

Các nhà doanh nhiệp đi đầu ứng dụng AI/IoT trong quy trình sản xuất

Vinamilk: đã xây dựng hệ thống chuỗi cung ứng thông minh (SCM) kết hợp IoT, Big Data và AI để tối ưu quản lý nguyên liệu, sản xuất và phân phối. Đây là một trong những case điển hình của doanh nghiệp nội địa tiên phong trong tự động hóa sản xuất thực phẩm.
Masan Group: áp dụng AI/ML trong dự báo nhu cầu, phân bổ sản phẩm và tối ưu bán hàng. Với quy mô lớn trong ngành hàng tiêu dùng và gia vị, Masan đang chứng minh AI không chỉ ứng dụng ở sản xuất mà còn ở toàn bộ chuỗi giá trị.
Nestlé Vietnam: đã triển khai công nghệ số tại nhà máy Tri An, ứng dụng AI/vision để kiểm soát chất lượng và mở rộng sản xuất. Đây là mô hình chuẩn quốc tế được áp dụng ngay tại Việt Nam.
Ajinomoto & Cargill: hai tập đoàn đa quốc gia có nhà máy tại Việt Nam, vốn đã áp dụng AI trong quản lý công thức và kiểm soát chất lượng toàn cầu. Các công nghệ này cũng được đưa vào nhà máy Việt Nam nhằm nâng cao năng lực xuất khẩu.
FPT & đối tác công nghệ: không trực tiếp sản xuất gia vị nhưng là nhà cung cấp giải pháp AI/IoT lớn tại Việt Nam. FPT đã xây dựng AI factory, cung cấp hệ thống smart factory cho nhiều doanh nghiệp trong ngành thực phẩm.
Xu hướng chung: các tập đoàn lớn đi đầu, trong khi nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ mới ở giai đoạn thử nghiệm. Thách thức chính là thiếu kỹ sư AI/IoT có kinh nghiệm thực tế, chi phí CAPEX cao và dữ liệu sản xuất chưa chuẩn hóa.

Số liệu bán hàng và tăng trưởng 2024–2025

Đông Nam Á: thị trường gia vị có sự chững lại nhẹ năm 2024 do biến động chuỗi cung ứng, nhưng nhóm sản phẩm chế biến sẵn vẫn tăng trưởng ổn định nhờ nhu cầu cao từ đô thị hóa và lối sống nhanh.
Việt Nam: giá trị xuất khẩu gia vị (tiêu, quế, hồi) tăng nhờ giá bán cao, bất chấp khối lượng biến động. Điều này thúc đẩy xu hướng dịch chuyển từ nguyên liệu thô sang sản phẩm chế biến sâu với biên lợi nhuận cao hơn.

Xu hướng gia vị nổi bật ở Đông Nam Á và Việt Nam

Mala (Tứ Xuyên): vị tê cay đang trở thành hiện tượng tại thị trường Việt Nam và nhiều nước Đông Nam Á, đặc biệt trong các sản phẩm mì, lẩu, snack.
Ají Amarillo: gia vị màu vàng cam từ Peru được McCormick dự đoán là “flavor of the year 2025”, dần lan tới châu Á nhờ xu hướng toàn cầu.
Swicy (sweet + spicy): kết hợp ngọt – cay đang thịnh hành trong nước sốt, snack và fast food.
Black Lime (loomi): mang hương chua nhẹ, khói, xuất hiện nhiều trong gia vị nướng và đồ ăn đường phố hiện đại.
Gia vị hạt & nut-based (pecan, hạnh nhân): dần xuất hiện trong sản phẩm tráng miệng và beverage cao cấp.

Kết luận và khuyến nghị

Đầu tư từng bước: các doanh nghiệp nên bắt đầu từ những dự án pilot như AI cho tối ưu công thức hoặc QC tự động để thấy rõ ROI trước khi mở rộng.
Chuẩn hóa dữ liệu: dữ liệu sạch là nền tảng để mọi hệ thống AI phát huy hiệu quả.
Hợp tác với đối tác công nghệ: doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tận dụng các startup AI trong nước hoặc FPT, Viettel để rút ngắn khoảng cách công nghệ.
Theo sát xu hướng gia vị: Mala, Ají Amarillo hay Swicy không chỉ là “trend” mà còn mở ra cơ hội cho các dòng sản phẩm mới phù hợp thị hiếu thế hệ trẻ.

👉 Với quy mô thị trường đang tăng trưởng, sự hỗ trợ mạnh mẽ của AI/IoT, cùng những xu hướng hương vị toàn cầu, sản xuất gia vị Việt Nam đang bước vào giai đoạn bùng nổ mới. Doanh nghiệp nào bắt kịp công nghệ và thị hiếu sẽ dẫn đầu cuộc đua trong thập kỷ tới.

LIÊN HỆ NGAY ANPHACHEM ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN CÁC GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG SẢN XUẤT THỰC PHẨM TỐI ƯU NHẤT!
☎ Hotline mua hàng: (+84) 28 6262 6299
🔗Webiste: GIẢI PHÁP PHỤ GIA - NGUYÊN LIỆU F&B
🔗Zalo OA: Anphachem trên Zalo
🔗Linkedin: https://tinyurl.com/apc-linkedin
▪️VPHCM: 16-18, Đường số 4, Cityland Park Hills, P.10, Q.Gò Vấp.
▪️VP Hà Nội: LK01-05, Green Pearl, 378 Minh Khai, P.Vĩnh Tuy, Q. Hai Bà Trưng.
▪️VP Đà Nẵng: 91 Hàm Nghi, P. Vĩnh trung, Q. Thanh Khuê, TP. Đà Nẵng.
▪️NHÀ MÁY 1: Lô H4-2, KCN Đông Nam, X. Bình Mỹ, H. Củ Chi, TP.HCM
▪️NHÀ MÁY 2: Hữu Thạnh, Long An (Coming Soon)

#Anphachem #phugiathucpham #nguyenlieuthucpham #fnbsolutions